کنتاکتورها با توجه به نوع باری که می‌توان به کنتاکت‌های آن‌ها متصل کرد و همچنین نوع ولتاژ بوبین آن‌ها به انواع و دسته‌های گوناگون تقسیم می‌شوند.کنتاکتورهای بوبین AC با عبارت “AC” و مدل‌های بوبین DC با عبارت “DC” شروع می‌شوند. در ادامه با انواع کنتاکتور و نحوه تشخیص آن آشنا خواهید شد.
انواع کنتاکتور AC:
ولتاژ تحریک یا ولتآژ بوبین این کنتاکتورها AC است:
- AC1 : بار اهمی – بار غیر سلفی یا سلفی ضعیف – گرم‌کن برقی با ضریب توان حدود .۰۹۵
- AC2 : برای راه‌اندازی موتورهای آسنکرون روتور سیم‌پیچی شده بدون ترمز جریان مخالف
- “AC2 : برای راه‌اندازی موتور آسنکرون با ترمز جریان مخالف
- AC3: برای راه‌اندازی موتور آسنکرون روتور قفسه‌ای .هنگام قطع جریان نامی از تیغه‌ها عبور می‌کند جریان راه‌اندازی ۵تا ۷ برابر جریان نامی است
- AC4 : برای راه‌اندازی موتور آسنکرون روتور قفسه‌ای با ترمز . تعداد دفعات قطع و وصل زیاد در زمانی اندک
- AC5a : سوئیچینگ لامپ تخلیه الکتریکی
- AC5b : سوئیچینگ لامپ‌های رشته‌ای
- AC6a : سوئیچینگ ترانسفورماتورها
- AC6b : سوئیچینگ بانک خازنی
- AC7a : بارهای القایی ضعیف در لوازم خانگی یا بارهای مشابه
- AC7b : بارهای موتوری در لوازم خانگی
- AC8a : کنترل کمپرسور سیستم‌های برودتی با رله اضافه‌بار به همراه ریست دستی
- AC8b : کنترل کمپرسور سیستم‌های برودتی با رله اضافه‌بار به همراه ریست خودکار
- AC11 : کنتاکتور کمکی بدون داشتن کنتاکت قدرت کوپل مغناطیسی – استفاده فقط در مدار فرمان
- AC12 : کنترل بارهای مقاومتی و بارهای حالت جامد (SSR) با ایزوله اتوکوپلری
- AC13 : کنترل بارهای حالت‌جامد با ایزوله توسط ترانسفورماتور
- AC14 : کنترل بارهای الکترومغناطیسی کوچک
- AC15 : کنترل بارهای الکترومغناطیسی ac
مطابق اطلاعات فوق، اگر بخواهیم یک موتور آسنکرون و بدون ترمز را راه‌اندازی کنیم و ولتاژ بوبین ما AC باشد باید از کنتاکتور نوع “AC2” استفاده کنیم.
انواع کنتاکتور DC:
- DC1 : بار اهمی – بار غیر سلفی یا سلفی ضعیف – گرم‌کن
- DC2 : برای راه‌اندازی موتور شنت – قطع کردن موتور هنگام کار
- DC3 : برای راه‌اندازی موتور شنت با تعداد دفعات قطع و وصل در فواصل زمانی اندک
- DC4 : راه‌اندازی موتورهای سری و قطع و وصل هنگام کار
- DC5 : راه‌اندازی موتور سری با تعداد دفعات قطع و وصل در فواصل زمانی اندک
- DC6 : کنتاکتور کمکی یا فرمان – کوپل مغناطیسی
- DC12 : کنترل بارهای مقاومتی و بارهای حالت جامد با ایزوله اتوکوپلری
- DC13 : کنترل بارهای الکترومغناطیسی
- DC14 : کنترل بارهای الکترومغناطیسی dc
تشخیص نوع کنتاکتور
حال که با انواع کنتاکتور آشنا شدید، این سوال ممکن است ایجاد شود، که اگر کنتاکتوری داشته باشیم، از کجا نوع آن را متوجه شویم؟
روی همه کنتاکتورها در یکی از اعضای کناری آن یک لیبل یا پلاک در چسبانده شده، که مشخصات آن نوشته شده است. با بررسی این برچسب می‌توانیم نوع کنتاکتور را تشخیص دهیم.
توجه: اکثر کنتاکتورهای موجود در بازار چند نوع بار را پوشش می‌دهند، مثلا کنتاکتور نوع AC3 بارهای نوع AC1 و AC2 را هم پشتیبانی می‌کند ولی با حداکثر جریان نامی متفاوت. برای روشن شدن این موضوع یک مثال می‌زنیم:
تصویر زیر نمونه‌ای از پلاک یک کنتاکتور است. مطابق اطلاعات بخش یک، اگر بار از نوع موتور قفس سنجابی (AC3) باشد، در ولتاژهای 240 تا 690 ولت که به کنتاکت‌های آن اعمال می‌کنیم، می‌توانیم حداکثر جریان 22 الی 15 آمپر را عبور دهیم. طبق اطلاعات قسمت دوم، اگر بار اهمی با ولتاژ 690 ولت را متصل کنیم، می‌توانیم جریان حداکثر 40 آمپر را عبور دهیم. (Uimp حداکثر ولتاژی است که کنتاکتور در بازه زمانی معین می‌تواند تحمل کند)
