آشنایی با برق صنعتی و تجهیزات آن

برق صنعتی مهم‌ترین و پرکاربردترین شاخه برق و در اصل پایه و اساس صنعت است. ضمن آنکه از طریق لینک زیر می‌توانید به آخرین قیمت تجهیزات برق صنعتی دسترسی داشته باشید، در ادامه با این رشته و تجهیزات آن آشنا خواهید شد.

برق صنعتی چیست؟

به زبان ساده، یعنی کنترل برق سه فازی که وارد یک کارخانه یا کارگاه صنعتی می‌شود. منظور از کنترل، روشن و خاموش کردن تجهیزات صنعتی و تأمین توان موردنیاز آن‌ها با استفاده از این برق سه فاز است.

پیش‌نیاز برق صنعتی

اولین مرحله در یادگیری برق صنعتی، آشنایی با مفاهیم برق پایه مانند مبانی برق، انواع مدارهای روشنایی و کنترل، آشنایی با مدارها و شناخت انواع پارامترها مانند ولت، آمپر و اهم است .در ادامه به‌صورت مختصر هر مورد توضیح داده خواهد شد:

مبانی برق صنعتی

در سیستم‌های توزیع برق دو نوع برق تک فاز و سه فاز داریم:

برق تک‌فاز همان برق مورداستفاده در منازل است که به‌صورت دو رشته سیم بوده و فاز و نول نام‌گذاری می‌شوند ( در صورت وجود ارت، سه رشته خواهیم داشت). برای اندازه‌گیری ولتاژ برق تک‌فاز می‌توان از یک ولت‌متر ساده استفاده کرد و ولتاژ حدود ۲۲۰ ولت خواهد بود. این همان ولتاژی است که بر روی همه دستگاه‌های الکتریکی خانگی و یا موتورهای الکتریکی تک‌فاز نوشته‌شده است.

برق سه فاز بیشتر در صنعت کاربرد دارد و در کامل‌ترین حالت ۵ رشته سیم دارد. ۳ رشته مربوط به سه فاز، دو رشته نیز فاز و نول هستند و نام‌گذاری در نقشه‌های برقی به‌صورت L1,L2,L3,N,PE در استاندارد IEC و R,S,T,MP,PE در استاندارد VDE است. در سیستم سه فاز ولتاژ هر خط (فاز) نسبت به نول ۲۲۰ ولت است و ولتاژ بین هر دو فاز حدود ۳۸۰ ولت.

برای موارد دیگر پیشنهاد می‌کنم کتاب ” مبانی تکنولوژی برق صنعتی” را از لینک زیر دانلود و بخش‌های موردنیاز را مطالعه کنید:

دانلود کتاب “مبانی تکنولوژی برق صنعتی”

همچنین کلیپ زیر به بسیاری از سؤالات شما در حیطه مفاهیم پایه برق صنعتی پاسخ خواهد داد:

آموزش تابلو برق صنعتی

تابلو برق محفظه‌ای بسته است که تجهیزات الکتریکی و اتوماسیون در آن نصب‌شده و جای‌داده می‌شوند. از جمله کارکردهای تابلو برق ، کنترل دستی یا اتوماتیک یک فرایند صنعتی ، توزیع برق بین تجهیزات صنعتی و اصلاح کردن ضریب توان است.

برق درجه‌یک و درجه‌دو

برق درجه‌یک و درجه‌دو، دو واحد درسی از رشته برق صنعتی هستند که به‌صورت عملی به بیان و توضیح تابلو برق‌های صنعتی و مدارهای فرمان و قدرت می‌پردازند. در این دو دوره ، اساتید سعی می‌کنند تا مباحث را از حالت تشریحی محض به‌صورت عملی و کاربردی تغییر دهند. سرفصل‌های آموزشی شامل ماشین‌های الکتریکی، حفاظت شخصی، حفاظت شبکه و دستگاه‌های برقی ، تجهیزات مدار فرمان و قدرت، طراحی و شبیه‌سازی مدارهای  فرمان صنعتی هستند. این دوره‌ها در همه مراکز فنی و حرفه‌ای و برخی آموزشگاه‌های آزاد ارائه می‌گردد.

جزوه زیر  بخشی از آموزش‌های برق‌کار صنعتی درجه‌یک و دو است که در مورد تابلو برق و تجهیزات داخل آن، مفاهیم ارزشمندی ارائه گردیده. این کتاب به همت مهندس محمدزاده نوشته‌شده است.

دانلود کتاب ” لوازم داخلی تابلو برق” تالیف محسن محمدزاده

در پایان نیز جزوه‌ای بسیار کامل خدمت شما معرفی می‌گردد. این جزوه تقریباً همه مفاهیم برق صنعتی درجه‌یک و دو را پوشش می‌دهد. این جزوه به همت مهندس محسن عابدی با عنوان ” مدارات فرمان در برق صنعتی” تهیه‌شده است. سرفصل‌های این کتاب کم‌نظیر عبارت‌اند از:

• فصل اول : مدارات کنترل، کنترل دستی، عملکرد اتوماتیک، المان‌های کنترل
• فصل دوم، علائم مورداستفاده در مدارات فرمان: در این فصل با علائم کنتاکت، کلید و کلیدهای فشاری، کویل، رله اضافه‌بار، پایلوت‌ها و دیگر علائم اختصاری آشنا خواهید شد
• فصل سوم، کلیدها و ادوات مورداستفاده در مدارات فرمان و قدرت: وسایل کنترل ساده، انواع کلیدهای ساده، کلید اهرمی ساده، کلید غلتکی، کلیدهای سلکتوری، شستی‌های فشاری، کلیدها و استارترهای دستی موتورها، استارتر دستی دو پل، کلید استوانه‌ای معکوس کننده، کلید اصلی، چراغ پایلوت یا لامپ سیگنال، میکرو سوئیچ، تایمرها، تایمر موتوردار، تایمر الکترونیکی، تایمر پنوماتیک، تایمر حرارتی، کلیدهای فشار و ساختمان آن، عملکرد کلید فشار در یک مثال عملی، رنج فشار در کلیدهای فشار، عملکرد معکوس کلید فشار، ترانسفورماتورهای کنترل
• فصل چهارم، مدارات قدرت و مدارات فرمان: دیاگرام خطی، قرائت یک دیاگرام خطی، مدار قدرت و مدار فرمان، بارها و اجزا کنترلی، اتصال اجزای کنترل، شماره‌گذاری خطوط، استفاده از شستی فشاری در مدار فرمان، استفاده از چراغ پایلوت در مدار قدرت و فرمان، موارد استفاده تایمر
• فصل پنجم، حفاظت اضافه‌بار و رله‌های مربوطه: ایجاد حرارت توسط عبور جریان، اتصال کوتاه و استفاده از رله مغناطیسی، مواقع بروز اضافه‌بار، اضافه‌بار موقتی ناشی از جریان راه‌اندازی، حفاظت اضافه‌بار، رله‌های اضافه‌بار، کلاس تریپ، استفاده از رله اضافه‌بار در مدار موتور، رله‌های اضافه‌بار بی متال، جبران دمای محیط در رله اضافه‌بار، رله اضافه‌بار جبران شده با بی‌متال کلاس
• فصل ششم، کنتاکتورها و استارترهای مغناطیسی: ساختمان کنتاکتور و اصول عملکرد آن، مشخصات کنتاکتور ،رله اضافه‌بار، استارتر موتور، استارتر موتور در مدار فرمان، مقادیر نامی استارترها بر اساس استانداردهای موجود، NEMA استاندارد، IECاستاندارد، انتخاب رله اضافه‌بار در استارترها
• فصل هفتم، رله‌های کنترلی: عملکرد رله‌های کنترلی، آرایش کنتاکت‌ها در رله‌های کنترلی، استفاده از رله کنترلی در مدار فرمان، رله‌های کنترلی ساخت زیمنس، رله‌های کنترلی ،رله‌های همه‌منظوره یا رله‌های، رله‌های زمانی، رله تأخیری روشن- بسته شونده با زمان، رله تأخیری روشن – باز شونده با زمان ،رله تأخیری خاموش- باز شونده با زمان، رله تأخیری خاموش- بسته شونده با زمان ،کنتاکت‌های لحظه‌ای در رله‌های زمانی
• فصل هشتم، راه‌اندازی و تغییر جهت موتورها به‌وسیله کنتاکتور: راه‌اندازی موتورهای القایی، راه‌اندازی و تغییر جهت موتورها با استفاده از کلیدهای ساده ،راه‌اندازی موتور با اتصال مستقیم ،راه‌اندازی موتور با استفاده از کلید ستاره – مثلث ،تغییر جهت الکتروموتور سه فاز، کنترل سرعت و تغییر جهت موتورها با استفاده از کنتاکتورها ،روش سیم‌پیچی مجزا، روش تغییر قطب، تغییر جهت موتورهایAC ،تغییر جهت گردش در موتورهای تک‌فاز ،سه فاز با استفاده از کنتاکتورها ،راه‌اندازی با ولتاژ کامل و راه‌اندازی با ولتاژ کاهش‌یافته ،راه‌اندازی توسط اتو ترانسفورماتور ،استارترهای با سیم‌پیچ جداگانه ، استارترهای ستاره – مثلث ،استارتر با مقاومت اولیه ،راه‌اندازی به روش اضافه کردن مقاومت در سیم‌پیچی رتور ،راه‌اندازی موتور دالاندر ،کنترل‌کننده‌های کاهش ولتاژ از نوع حالت‌جامد، نمونه‌های صنعتی از استارترهای نرم ساخت زیمنس ،راه‌انداز نرم مدلSiRIUS 3R، راه‌انداز نرم مدلSIKO START، راه‌اندازی موتورهای تک‌فاز با استفاده از کنتاکتورها، ترمز در موتورهای القایی، ترمز مکانیکی با استفاده از نیروی الکترومغناطیس، ترمز با استفاده از نیروی فشار مخالف، ترمز الکترودینامیکی یا استفاده از جریان پیوسته
• فصل نهم، کنترل به‌وسیله ماژول منطقی LOGO: ماژول منطقی LOGO، عملکرد LOGO، ویژگی‌های طراحی
• فصل دهم، آشنایی با مدارات فرمان و قدرت ماشین‌های صنعتی: ماشین مته-دریل، ماشین مته دستی، ماشین مته رومیزی، ماشین مته پایه‌دار، ماشین مته ستونی، ماشین تراش، راه‌اندازی ماشین‌های تراش، ماشین‌های صفحه‌تراش ،راه‌اندازی ماشین صفحه‌تراش، ماشین فرز ،ماشین پرس ،ماشین قیچی –گیوتین ،راه‌اندازی ماشین قیچی ،ماشین قلاویز زنی اتوماتیک

دانلود کتاب “مدارات برق در برق صنعتی” تالیف محسن عابدی

در این ویدیو که به همت همکاران در تیم کالنجی تهیه شده است، تجهیزاتی نظیر کلید اتوماتیک(کمپکت)، فیوزها، کلیدهای محافظ جان، کنتاکتور، بی‌متال، کلیدهای سلکتوری، کلیدهای محافظ موتور، کلید های استپ و استارت، میکروسویچ، کنترل فاز، تایمرها، سیم و شینه، لامپ سیگنال، ولت‌متر و آمپرمتر