تابلو برق محفظه ایست فلزی یا غیرفلزی که کلیه تجهیزات برق داخل آن نصب و توسط هادی‌ها نظیر سیم یا کابل با بیرون در ارتباط هستند که انواع گوناگونی دارند:
- تابلوهای اصلی در شبکه برق‌رسانی استفاده‌شده و که به آن‌ها پست برق گفته می‌شود.
- تابلوهای نیمه‌اصلی که از تابلوهای اصلی تغذیه‌شده و می‌تواند در ورودی ساختمان‌ها یا واحدهای صنعتی قرار داشته باشد.
- تابلوهای فرعی در موتورخانه‌ها و روشنایی‌ها کاربرد دارند و از تابلوهای نیمه‌اصلی تغذیه‌شده که برای توزیع و کنترل سیستم‌های برق کاربرد دارند .
تابلو برق در هرجایی که شبکه برق‌رسانی وجود داشته باشد (مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی) کاربرد دارد.
وظایف و مزایای استفاده از تابلو برق
مهم‌ترین دلیل استفاده از تابلو برق‌ها حفظ نظم و یکپارچگی کاراست، منتها علاوه بر زیبایی مزیت‌هایی نیز دارد، مثلاً :
- جلوگیری از وارد شدن شوک‌های الکتریکی به افراد
- حفاظت از تجهیزات داخل تابلو، در برابر عوامل محیطی مثل گرد و غبار و بارش و …
- تقسیم برق به‌صورت مساوی یا تأمین برق موردنیاز مصرف‌کننده‌ها
- اصلاح ضریب توان در واحدهای صنعتی
- حفاظت از تجهیزات و شبکه برق داخلی با استفاده از فیوزها و انواع قطع‌کننده‌ها
انواع تابلو برق از لحاظ شکل ظاهری
انواع تابلوها از لحاظ شکل ظاهری و نحوه نصب به انواع زیر دسته‌بندی می‌شوند:
تابلوهای فیکس (Fix):
این تابلو رو به‌صورت ثابت در یک نقطه نصب می‌شود و قابلیت حرکت و جابه‌جایی ندارند که خود به انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند:
تابلوهای ایستاده چندمنظوره (Multi Purpose): این تابلوها به‌صورت ایستاده قرار می‌گیرند و همان‌طور که از نام آن‌ها پیداست می‌توان برای مقاصد گوناگون استفاده کرد و تجهیزات کنترلی، قدرت، پنوماتیکی و…را نصب کرد.
تابلوهای دیواری (Wall Mounting): این دسته از تابلو برق‌ها به دو دسته تابلوهای روکار (On Surface) و تابلوهای توکار (Flush Mounting) تقسیم می‌شوند.
تابلوهای Rack : تابلوهایی هستند که حالت قفسه قفسه و طبقه‌بندی‌شده دارند و محفظه‌های اندازه‌گیری، الکترونیکی، کنترلی، مخابراتی و… مانند کشو روی آن‌ها نصب می‌شود. مهم‌ترین استفاده این تابلوها در صنایع مخابرات و IT است. نوعی دیگری از تابلوهای رک با درب شیشه‌ای تولید می‌گردد که به آن‌ها تابلوهای Swing گفته می‌شود که درب آن‌ها نیز متحرک و شیشه‌ای است. مزیت آن امکان دسترسی به پشت تجهیزات است که قیمت آن‌ها بسیار گران است.
تابلوهای کشویی (Withdraw able):
تابلوهای کنترل موتورها (Motor Control Center (MCC: این تابلوها به‌صورت کشویی و برای کنترل موتورها ساخته می‌شود. قیمت بالای این تابلوها به خاطر مزیت کشویی بودن آنست.
تابلوهای مرکز قدرت (Power Center): این تابلوها برای تغذیه تابلوهای کنترل موتور که در بالا شرح داده شد، استفاده می‌شوند. این تابلوها از نوع تابلو توزیع بوده که می‌تواند چند تابلوی MCC را تغذیه کند. در این تابلوها کلیدها بیشتر از نوع هوایی هستند و بعد از پست اصلی استفاده می‌شوند.
تابلوهای مدولار:
نوع پیشرفته تابلوهای فیکس ایستاده است. هر بخش به شکل یک ماژول در تابلو نصب‌شده و به‌وسیله یک صفحه فلزی از بخش بالایی و پایینی خود جدا می‌شوند.
انواع تابلو برق از نظر جنس بدنه
تابلوها در سه نوع کلی فلزی، پلی کربنات و ABS تولید می‌شوند.
تابلو فلزی: تمامی تابلوهای اصلی و نیمه‌اصلی از جنس فلزی هستند. با توجه به محل نصب، در تابلوهای فرعی نیز می‌توان از تابلوهای فلزی استفاده کرد
تابلو ABS: به‌عنوان تابلو فرعی در فضای سرپوشیده یا محیط سرباز (بدون نیاز به سایه‌بان) استفاده می‌شود. مهم‌ترین مزیت این تابلوها، مقاومت بسیار بالای بدنه آن‌ها و عدم نفوذ رطوبت و گردوغبار به داخل آن‌هاست. همچنین این تابلوها ظاهری بسیار زیبا داشته که این خصوصیت آن‌ها را نسبت به دیگر مدل‌ها برای فضای داخلی ادارات و سازمان‌ها متمایز می‌کند. قیمت تابلوهای ABS و فلزی نزدیک به هم هستند
تابلو پلی کربنات: به‌عنوان تابلو فرعی و در فضای سرپوشیده قابل‌استفاده است. این تابلو شکننده و بسیار سبک است. مهم‌ترین مزیت این تابلوها قیمت ارزان آن‌ها نسبت به تابلوهای فلزی و ABS است.
انواع تابلو برق از لحاظ سطح ولتاژ :
تابلوها از لحاظ سطح ولتاژ به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- تابلوهای فشار ضعیف (Low Voltage) تا 1000ولت
- تابلوهای فشار متوسط (Medium Voltage) از 1000 تا 63000 ولت
- تابلوهای فشارقوی (High Voltage) از 63000 تا 400000 Vولت
