تیا پورتال (TIA Portal) جدیدترین نرمافزار ارائهشده توسط شرکت زیمنس برای برنامهنویسی PLC، HMI و درایوهای این شرکت میباشد. زیمنس باهدف یکپارچهسازی و برنامهنویسی از یک نقطه، موفق به طراحی این نرمافزار گردید. کنترلرهای جدید زیمنس شامل خانوادههای S7-1200 و S7-1500 فقط از طریق این نرمافزار قابل برنامهنویسی هستند. این مقاله اولین آموزش از سری مقالات تیا پورتال است. در این آموزش با نحوه ایجاد پروژه جدید و پیکربندی سختافزار در محیط تیا آشنا خواهید شد.
ایجاد پروژه در تیا پورتال
جهت اجرای تیا، کافیست تا روی آیکون TIA Portal روی Desktop سیستم دوبار کلیک کنید. از ستون اول سمت چپ، Start را انتخاب میکنیم. 4 گزینه مهم داریم:
- Open existing project: برای باز کردن پروژههایی که از قبل ایجادشده و روی سیستم داریم.
- Creat new project: ساخت پروژه جدید
- Migrate Project: برای باز کردن پروژههایی که با ورژنهای قدیمیتر نوشتهشده.
- توجه: Migrate کردن پروژه دارای نکات ریزی است و نمیتوان هر ورژنی را در نسخه دیگر نرمافزار باز کرد، جهت کسب اطلاعات بیشتر بخش “سازگاری نسخههای مختلف تیا با هم” در مرجع تیا را مطالعه کنید.
- Close Project: برای بستن پروژه فعلی
ما در اینجا “Create new project” را انتخاب ، پنجرهای مشابه شکل زیر باز میشود. بخشهای مختلف آن را تکمیل میکنیم:
- Project name: انتخاب یک نام برای پروژه
- Path: محل ذخیره پروژه روی سیستم
- Author: نام طراح پروژه ( میتوانید نام خود یا نام شرکت خود را بنویسید)
- Commnet: هرگونه توضیح اضافی برای پروژه را میتوانیم در این قسمت یادداشت کنیم.
با تکمیل موارد فوق روی Creat کلیک میکنیم و صبر میکنیم تا پروژه ایجاد شود و پنجره زیر باز میشود:
- devices & networks | Configure a device :این قسمت برای پیکربندی سختافزار و شبکه اتوماسیون (Hardware Configuration) کاربرد دارد.
- PLC programming | Write PLC Programm : برای نوشتن برنامه PLC کاربرد دارد. با انتخاب این گزینه به محیط Step7 منتقل خواهیم شد.
- Motion & Technology | Configure Technology Object : این بخش برای تنظیم لوپهای PID و Motion Control است.
- Visualization | Configure HMI Screen : این بخش برای برنامهنویسی HMI کاربرد دارد. با انتخاب این گزینه وارد محیط WinCC خواهید شد.
پیش از شروع بکار، گزینه Devices & Networks را انتخاب تا سختافزار مورد استفاده خود در پروژه را به نرمافزار تیا معرفی کنیم. پس از کلیک بر روی Devices & Networks صفحه زیر باز خواهد شد. در سمت راست، دستگاههایی که قبلاً اضافهشده، قابل مشاهده است، ولی چون پروژه جدید است و هنوز هیچ سختافزاری اضافه نشده، این قسمت خالی است.
برای اضافه کردن یک سختافزار( PLC یا HMI) روی گزینه Add new device (ستون دوم از سمت چپ، گزینه دوم) کلیک کنید تا پنجره زیر باز شود:
این آموزش بر مبنای S7-1200 زیمنس است، لذا در ابتدا از گزینه Controllers ، SIMATIC S7-1200 را انتخاب، تا زیر منوی CPU مشاهده شود. با کلیک روی فلش کناری زیر منوی CPU انواع CPU های 1200 مشاهده خواهد شد. در اینجا ما یک CPU از نوع، CPU 1217C DC/DC/DC که CPU آن 6ES7 217-1AG40-0XB0 است را ایجاد میکنیم.( کافیست روی 6ES7 217-1AG40-0XB0 دوبار کلیک کنیم) با این کار به Project View منتقل خواهیم شد.
توجه: برای بازشدن زیرمجموعه هر قسمت، یا روی فلش کناری آن یکبار کلیک کنید و یا روی خود عبارت (مثلا Controller) دوبار کلیک کنید.
توجه: هنگام انتخاب هر CPU از لیست، اطلاعات آن در سمت راست شامل عکس ، شماره فنی، ورژن و توضیحات آن CPU نمایش داده میشود.این اطلاعات کاملاً دقیق بوده و بهراحتی میتوانید بهعنوان کاتالوگ از آن استفاده کنید.
ایجاد پروژه ممکن است چندین ثانیه طول بکشد. صبر میکنیم تا پروژه ایجاد و صفحه زیر باز شود:
همانطور که در تصویر زیر ملاحظه میکنید، این CPU دارای 14ورودی، 10خروجی و 2 پورت پروفینت است:
مطابق عکس زیر، قسمتهایی که با کادر قرمز مشخص است میتواند برای قرارگیری تجهیزات جانبی، کارتهای اکسپنشن و …. استفاده شود. ( کارت اکسپنشن -Expansion یا کارت توسعه- ماژولهایی هستند که به CPU متصل و کارایی آن را افزایش میدهند مثلا” کارتهای ورودی و خروجی آنالوگ و دیجیتال برای افزایش تعداد ورودیها و خروجیها یا نصب باطری PLC)
این CPU را میتوان توسط پورت PROFINET به سیستم ( لپتاپ یا کامپیوتر) متصل کرد. کابل قابل اتصال از نوع کابل LAN معمولی است و هیچ کابل خاصی یا آداپتوری نیاز نیست. ( بعضی از مدلهای CPU زیمنس برای اتصال به کامپیوتر نیاز به پروگرمر (آداپتور) مخصوص دارند)
پیکربندی سختافزار در تیا
پس از ایجاد پروژه سراغ پیکربندی سختافزار در تیا میرویم. ما از فضای سمت راست CPU برای این منظور استفاده خواهیم کرد. برای اضافه کردن کارت ورودی دیجیتال، از پنجره سمت راست روی فلش کناری DI کلیک کنید. مدلهایی که امکان اتصال به این نوع CPU را دارند، خواهید دید. کارت مدنظر را انتخاب کنید و سپس آن را بکشید و روی یکی از مستطیلهای کنار پیالسی رها کنید تا به آن اضافه شود. ترتیب قرار دادن این کارتها اهمیت ندارد اما برای اینکه سردرگمی و پیچیدگی بیجهت ایجاد نشود سعی کنید آنها را به ترتیب در کنار پیالسی خود اضافه کنید.
همینطور یک خروجی به روشی که در بالا گفتیم، بعد از کارت ورودی اضافه کنید.
بعد از اضافه کردن این کارتها شاید متوجه شده باشید که روی خود پیالسی ورودیها دسته اول که 8 بیت یا 1 بایت هستند از 0:0 تا 0:7 و قسمت دوم ورودیها از 1:0 تا 1:5 قرار دارند که این ترتیب برای خروجیها نیز صدق میکند. اما کارتی که ما اضافه کردیم از 8:0 تا 8:7 است. این ترتیب بهاحتمال بسیار زیاد در آینده برای ما مشکلساز خواهد شد و باعث ایجاد ارور در شبیهسازی و اجرای پیالسی موردنظر خواهد شد. برای این ردیف را به 2 تغییر دهید بهصورت زیر عمل کنید:!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
روی کارت ورودی یا خروجی کلیک کنید که قسمت Properties آن فعال شود که در عکس زیر با رنگ قرمز مشخصشده است:
در این سربرگ دو گزینه وجود دارد:
- گزینه General
- گزینه DI یا DQ ( که بستگی به ورودی یا خروجی بودن کارت دارد )
در قسمت General آن توضیحاتی درباره آن کارت وجود دارد و در قسمت DI یا DQ اطلاعات پورتهای ورودی یا خروجی قرار دارد.
حال برای تغییر ردیف پورتهای ورودی از 8:0 تا 8:7 به 2:0 تا 2:7 باید روی گزینه DI8 کلیک کنید سپس گزینه I/O Addresses را انتخاب کنید و باید گزینه Start Adress را از 8 به 2 تغییر دهید و End Address نیز بهصورت خودکار تغییر میکند:
مراحل فوق را برای کارت خروجی نیز تکرار میکنیم. که ردیف کارت خروجی از 12:0 تا 12:7 و 13:0 تا 13:7 را به 2:0 تا 2:7 و 3:0 تا 3:7 تغییر دهید. که اگر Start Adress را به 2 تغییر دهیم، End Address نیز بهصورت خودکار به 3 تغییر داده میشود و در کارتهایی که در کنار پیالسی وجود این تغییرات اعمال میشوند.
پیکربندی کارتهای اضافه
قسمت بعدی که در صورت نیاز بعد از پیکربندی ورودی و خروجیها پیکربندی میکنیم، مستطیل روی خود پیالسی است. برای مثال میخواهیم یک باتری به آن قسمت اضافه کنیم. برای اضافه کردن باتری کافیست تا روی Battry از ستون سمت راست، دابل کلیک کنید تا باطری بهصورت خودکار به آن قسمت اضافه شود.با اضافه شدن باطری، یک کادر سفید رنگ روی CPU نمایش میدهد.
برای حذف ماژول از این قسمت یا پاککردن دیگر ماژولهای توسعه، 2 راه داریم:
- آن قسمت را انتخاب کنید، روی همان قسمت کلیک راست کرده و گزینه Delete را انتخاب کنید
- آن قسمت را انتخاب کنید، از روی کیبورد گزینه Delete یا Del را فشار دهید.
پیام زیر نمایش داده خواهد شد، با تایید (Yes)، ماژول پاک خواهد شد:
بعد از خالی کردن آن قسمت میتوانید المان جدید در آن قسمت قرار دهید. برای مثال برای بعضی از مدلهای CPU میتوان یک ورودی آنالوگ RTD به آن قسمت اضافه کرد.بنابراین این قسمت از پیالسی، برای ارتقای عملکرد CPU استفاده میشود. یعنی ما بدون اینکه CPU را عوض کنیم، میتوانیم آن را با استفاده ماژولهایی روی CPU ارتقا داد.
اما به عنوان نکته پایانی از کجا متوجه شویم که ماژول اکسپنشن را در کجا میتوانیم اضافه کنیم، بهعبارت دیگر در کجا مجاز به اضافهکردن ماژولها هستیم. محیط کاری در حالت عادی، مانند عکس زیر است:
وقتی از ستون سمت راست، یک ماژول را انتخاب کنید، صفحه کار به شکل زیر تغییر میکند. نصب ماژولی که ما در این مثال انتخاب کردیم فقط در سمت راست CPU مجاز است. اگر یک ماژول پروفیباس انتخاب میکردیم، فضای سمت چپ یا مثل بالا اگر باطری انتخاب میکردیم، مستطیل روی خود CPU آبی رنگ میشد.
کامپایل کردن
تا اینجا CPU و کارتهای جانبی را به نرمافزار معرفی کردیم. در مرحله آخر لازمست تا کامپایل کنیم. کامپایل کردن به معنی اطمینان از این مورد است که همهچیز را درست انجام دادیم و تنظیمات درست انجامشده است. برای کامپایل کردن ابتدا روی CPU کلیک میکنیم و روی گزینه مربوطه از نوار ابزار کلیک میکنیم :
پس از اتمام اگر نحوه پیکربندی و تنظیمات ایرادی نداشته باشد و پیامی در کادر Compile در پایین صفحهنمایش خواهید دید:
توجه: اگر همه مراحل را درست طی کرده باشیم باید در کادر قرمز زیر errors:0 باشد.
در بسیاری مواقع به علت دسترسی زیاد المانها به منابع، تنظیم نکردن موارد امنیتی و …، بعد از کامپایل ممکن است پیامهای هشدار ( مثلث زردرنگ) مشاهده کنید، که معمولاً اهمیتی نداشته و در برنامهنویسی ما خللی ایجاد نخواهد شد.
با اتمام کامپایل و در صورت نبود Error عکس بالا میبینید، یک Main OB1 ایجاد میگردد که اولین بلاک برنامهنویسی ماست. این بلاک در قسمت Program Blocks در پنجره Devices قرار دارد. با استفاده از Add new block نیز میتوان بلاکهای برنامهنویسی جدیدی ایجاد کرد. با دوبار کلیک روی این بلاک، پنجرهای باز میشود که میتوانیم برنامهنویسی کنیم. این پنجره محیط Step7 در TIA است.
جمعبندی:
در اولین مقاله از آموزش S7-1200 زیمنس، نحوه پیکربندی کردن پیالسی S7-1200 در محیط تیا پورتال را یاد گرفتیم. که این پیکربندی شامل:
- اضافه کردن کارت ورودی و پیکربندی آن
- اضافه کردن کارت خروجی و پیکربندی آن
- ارتقای CPU توسط: کارتهای ورودی آنالوگ، باتری و …
- کامپایل برنامه و ایجاد اولین بلاک برنامهنویسی به نام Main OB1
موارد فوق را میتوانید در کلیپ زیر که به همت مهندس عبدالعلیزاده تهیه شده است، مشاهده کنید:
در این آموزش با گام اول برنامهنویسی با TIA Portal یعنی ایجاد پروژه و پیکربندی سختافزار در تیا آشنا شدید. نظرات خود را درمورد این آموزش با ما در میان بگذارید
سلام وقت بخیر.میشه لطفا این اموزش بصورت پی دی اف بذارید ممنون میشم
سلام. بررسی میشه و به زودی به امید خدا قرار خواهد گرفت
سلام و خسته نباشید
نرمافزار tia15 رونصب کردم و کرک هم کردم و بدون مشکل میاد بالا . وای هنگامی که پیکربندی میکنی و کامپایل میکنی ob1 باز نمیشه و میگه لایسنس نصب نیست و ارور میده . ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام. این نشونه اینه یا کرک به درستی انجام نشده یا ویندوز شما اجازه نمیده که کرک به درستی کار کنه.. مجدد تست کنید اگر مشکل همچنان باقی بود لازمه ویندوز عوض بشه
سلام. وقت بخیر. میخواستم در مورد ارتباط مدباس بین S7-1200 و DTC1000 بدونم که آیا در این مورد آموزشی قرار داده شده؟ بین S7-1200 و لودسل فیلم گذاشته شده ولی من شنیدم که بین S7-1200 و DTC1000 نمیشه ارتباط مدباس برقرار کرد. لطفا راهنمایی کنید.
سلام. ماژول DTC1000 ساخت دلتا بوده و خود اساسا از طریق مودباس ارتباط برقرار میکند و این قابلیت در ۱۲۰۰ نیز وجود دارد. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنم لینک های زیر را بررسی نمایید:
https://kooshanic.com/dtc1000/
https://support.industry.siemens.com/tf/WW/en/posts/s7-1200-modbus-rtu-sample/167209?page=0&pageSize=10
https://www.aparat.com/v/knrUX/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%AF%D9%88_PLC_S7-1200_%D8%AA%D8%AD%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%84_MODBUS_TCP
عالی بود.
موفق و پیروز باشید در پناه حق .
سلام خسته نباشید
از واحد آموزش بسیار متشکرم
امیدوارم همیشه موفق و پیروز باشید